Navratri 2024: ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਿਉਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕੀ ਹਨ ਨਿਯਮ?

ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਿਉਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕੀ ਹਨ ਨਿਯਮ?

Navratri Kalash Sthapana Niyam: ਤੁਸੀਂ ਅਕਸਰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਕਲਸ਼ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਲਸ਼ ਨੂੰ ਜਲ, ਅਕਸ਼ਤ, ਰੋਲੀ, ਮੌਲੀ ਆਦਿ ਨਾਲ ਭਰ ਕੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਕੇ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਲਸ਼ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਜੋ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਪੰਚਾਂਗ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਾਲ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਿਥੀ 3 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 00:18 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਮਿਤੀ 4 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 02:58 ਵਜੇ ਤੱਕ ਵੈਧ ਰਹੇਗੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਉਦੈਤਿਥੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਵੀਰਵਾਰ 3 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ।

ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ

ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਦੋ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਹਨ। ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 6.15 ਤੋਂ 7.22 ਤੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘਾਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ 1 ਘੰਟਾ 6 ਮਿੰਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਅਭਿਜੀਤ ਮੁਹੂਰਤ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਵੇਰੇ 11:46 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 12:33 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 47 ਮਿੰਟ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਮਿਲੇਗਾ।

ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿਧੀ

ਕਲਸ਼ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਚੁਣੋ ਅਤੇ ਇਹ ਸਥਾਨ ਪੂਰਬ ਜਾਂ ਉੱਤਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਚੌਲ, ਕਣਕ, ਜੌਂ, ਮੂੰਗ, ਛੋਲੇ, ਸਿੱਕੇ, ਕੁਝ ਪੱਤੇ, ਗੰਗਾ ਜਲ, ਨਾਰੀਅਲ, ਕੁਮਕੁਮ, ਰੋਲੀ ਪਾਓ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉੱਪਰ ਨਾਰੀਅਲ ਰੱਖ ਦਿਓ।

ਘੜੇ ਦੇ ਮੂੰਹ ‘ਤੇ ਮੌਲੀ ਬੰਨ੍ਹੋ ਅਤੇ ਕੁਮਕੁਮ ਨਾਲ ਤਿਲਕ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਘੜੇ ਨੂੰ ਚੌਂਕੀ ‘ਤੇ ਲਗਾਓ।

ਰੋਲੀ ਅਤੇ ਚੌਲਾਂ ਨਾਲ ਅਸ਼ਟਭੁਜ ਕਮਲ ਬਣਾ ਕੇ ਕਲਸ਼ ਨੂੰ ਸਜਾਓ।

ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕਲਸ਼ ਅਤੇ ਧੂਪ ਵਿੱਚ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾਓ।

ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯਮ

ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ੁੱਧ ਰਹੋ।

ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੌਰਾਨ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।

ਪੂਰੀ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੌਰਾਨ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ।

ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਦਾ ਵਿਸਰਜਨ ਕਰੋ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ

ਵਾਸਤੂ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਨੂੰ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ‘ਚ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ‘ਚੋਂ ਵਾਸਤੂ ਨੁਕਸ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਲਸ਼ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸ਼ੁਭ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਘਰ ‘ਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਸੁੱਖ ਅਤੇ ਸਮਰੱਧੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੋਤਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਕਲਸ਼ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਘਰ ਦੇ ਪੂਜਾ ਸਥਾਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਕਲਸ਼ ਲਗਾਉਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉਚਿਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।