ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਗਣੇਸ਼ ਉਤਸਵ, ਜਾਣੋ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ਅਤੇ ਆਰਤੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
Ganesh Chaturthi: ਇਸ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਣਪਤੀ ਬੱਪਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੱਪਾ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ਕੀ ਹੈ।
Image Credit source: PTI
ਹਰ ਸਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ 2025 ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਤੱਕ, ਬੱਪਾ ਦੇ ਜੈਕਾਰੇ ਸੁਣਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੁੰਬਈ, ਪੁਣੇ ਅਤੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਗਣਪਤੀ ਪੰਡਾਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਦੇਖਣ ਯੋਗ ਹੈ। ਇਸ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਣਪਤੀ ਬੱਪਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੱਪਾ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ਕੀ ਹੈ।
ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੱਪਾ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ
ਗਣਪਤੀ ਜੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਚਤੁਰਥੀ ਤਿਥੀ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗਾ।
ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਤਿਆਰੀ
ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਘਰ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ। ਪੂਜਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਉੱਚੀ ਜਗ੍ਹਾ ਚੁਣੋ। ਇੱਕ ਲੱਕੜ ਦਾ ਫੱਟਾ ਜਾਂ ਚੌਕੀ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਗਾਜਲ ਨਾਲ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰੋ। ਫੱਟੇ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਜਾਂ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜਾ ਵਿਛਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਫੱਟੇ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਚੌਲ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਉੱਪਰ ਰੱਖੋ।
ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ
ਗਣੇਸ਼ ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਕਲਸ਼ ਰੱਖੋ। ਕਲਸ਼ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੋ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਪਾਰੀ, ਕੁਝ ਸਿੱਕੇ ਅਤੇ ਅੰਬ ਦੇ ਪੱਤੇ ਪਾਓ। ਕਲਸ਼ ਦੇ ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਨਾਰੀਅਲ ਰੱਖੋ। ਇਸ ਕਲਸ਼ ਨੂੰ ਪੂਜਾ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ
ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ, ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ।
ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ: ਪੂਜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਓ।
ਪੰਚਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ: ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਪੰਚਾਮ੍ਰਿਤ (ਦੁੱਧ, ਦਹੀਂ, ਘਿਓ, ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਖੰਡ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ) ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਵਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਵਾਓ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਪੂੰਝੋ।
ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਗਹਿਣੇ: ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਾਓ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਹਾਰਾਂ, ਤਾਜਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਓ।
ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਨਪਸੰਦ ਚੀਜ਼ਾਂ ਚੜ੍ਹਾਓ
ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਦੁਰਵਾ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਹਿਬਿਸਕਸ ਫੁੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੋਦਕ ਅਤੇ ਲੱਡੂ: ਇਹ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਸੰਦੀਦਾ ਪਕਵਾਨ ਹਨ।
ਜਨੇਊ, ਚੰਦਨ, ਸਿੰਦੂਰ: ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਚੜ੍ਹਾਓ।
ਆਰਤੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਪੂਜਾ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਗਣੇਸ਼ ਆਰਤੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਗਣੇਸ਼ ਆਰਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੂਜਾ ਸੰਪੂਰਨ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਆਰਤੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ।