ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣੇ ਸਨ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਟਾਲਾ, ਜੇਲ ‘ਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ
OP Chautala: ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਟਾਲਾ ਸਾਲ 1970 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੌਟਾਲਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚਲੇ ਗਏ। ਸਾਲ 1989 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਮਿਲਿਆ ਪਰ ਵਿਧਾਇਕ ਨਾ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕੇ।
ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਟਾਲਾ ਦਾ 89 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਚੌਟਾਲਾ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲੋਕ ਦਲ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਨ। 5 ਵਾਰ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਚੌਟਾਲਾ ਨੂੰ ਸਿਆਸਤ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਚੌਟਾਲਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾ ਸਨ।
ਚੌਟਾਲਾ ਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ
ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਟਾਲਾ ਦਾ ਜਨਮ 1935 ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਿਰਸਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੌਟਾਲਾ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਹ 10ਵੀਂ ਅਤੇ 12ਵੀਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। 1970 ਵਿੱਚ ਚੌਟਾਲਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣੇ ਸਨ। 1989 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਮਿਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ 4 ਵਾਰ ਇਸ ਕੁਰਸੀ ‘ਤੇ ਰਹੇ।
2013 ‘ਚ ਜਦੋਂ ਚੌਟਾਲਾ ਨੂੰ ਅਧਿਆਪਕ ਭਰਤੀ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 10ਵੀਂ ਅਤੇ 12ਵੀਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਚੌਟਾਲਾ ਦੀ ਉਮਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਰੀਬ 78 ਸਾਲ ਸੀ।
ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਰੱਦ ਕਰਵਾਈ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ
ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 1968 ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਏਲਨਾਬਾਦ ਸੀਟ ਤੋਂ ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ‘ਚ ਉਤਾਰਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਸੀਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਪੂਰੇ ਚੌਧਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਚੌਟਾਲਾ ਲਾਲ ਚੰਦਰ ਖੋੜਾ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਏ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਧਾਂਦਲੀ ਦਾ ਆਰੋਪ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਚੌਟਾਲਾ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਗਏ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1970 ਵਿੱਚ ਏਲਨਾਬਾਦ ਸੀਟ ਲਈ ਉਪ ਚੋਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਚੌਟਾਲਾ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣ ਲੜੀ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਕੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣੇ।
ਭਰਾ ਤੋਂ ਖੋਹ ਲਈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਕੁਰਸੀ
1989 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਚੋਣਾਂ ਹਾਰ ਗਈ। ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਨ। ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ‘ਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਵਾਲ ਉੱਠਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੌਣ ਬਣੇਗਾ?
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਚੌਧਰੀ ਰਣਜੀਤ ਚੌਟਾਲਾ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਸਨ। ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਸਨ। ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਨਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਦੇਵੀਲਾਲ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ‘ਤੇ ਰਾਜਪਾਲ ਨੇ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਸਹੁੰ ਵੀ ਚੁਕਾਈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਤਰੇੜ ਪੈ ਗਈ।
ਪਿਤਾ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਤੋੜਿਆ
ਚੌਟਾਲਾ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਤੋਂ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਸੀ, ਪਰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਟਾਲਾ 5 ਵਾਰ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ, ਜਦਕਿ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਇਸ ਕੁਰਸੀ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ਼ 2 ਵਾਰ ਹੀ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ ਸਨ।
ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਕੁੱਲ 4 ਸਾਲ ਹੀ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹਿ ਸਕੇ, ਜਦਕਿ ਚੌਟਾਲਾ ਕੋਲ ਕਰੀਬ 6 ਸਾਲ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੀ। ਚੌਟਾਲਾ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਵੀ ਰਹੇ।
2024 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ‘ਚ ਚੌਟਾਲਾ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਫਰੰਟ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। 2023 ‘ਚ ਚੌਟਾਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ‘ਚ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਨੇਤਾ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।
ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ‘ਚ ਰਹੇ ਚੌਟਾਲਾ
ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਚੌਟਾਲਾ ਆਪਣੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ‘ਚ ਰਹੇ। ਆਪਣੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਇਦਾਦ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਆਰੋਪ ਲੱਗਿਆ। ਸਾਲ 2006 ਵਿੱਚ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਚੌਟਾਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕੁੱਲ ਜਾਇਦਾਦ 1467 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੱਸੀ ਸੀ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਚੌਟਾਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਅਭੈ ਚੌਟਾਲਾ, ਅਜੈ ਚੌਟਾਲਾ, ਰਣਜੀਤ ਚੌਟਾਲਾ, ਦੁਸ਼ਯੰਤ ਚੌਟਾਲਾ, ਨੈਨਾ ਚੌਟਾਲਾ, ਸੁਨੈਨਾ ਚੌਟਾਲਾ, ਆਦਿਤਿਆ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਅਤੇ ਅਰਜੁਨ ਚੌਟਾਲਾ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹਨ।