ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਪੈ ਗਈ ਹੈ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਸਕ੍ਰੌਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲਤ? ਡਾਕਟਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੋ ਬਚਾਅ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਸਕ੍ਰੌਲ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਵੀ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹੈ।
Pic Credit; TV9Hindi.com
ਤੁਸੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਸਕ੍ਰੋਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਦੇਖਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕਾਰ ਲਈ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹੋ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਵੀ ਕਾਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਬੁਰਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਕਈ ਵਾਰ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹੈ ਜੋ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ‘ਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਫੋਟੋਆਂ ਪੋਸਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ। ਹੀਣ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਵਰਗਾ ਨਾ ਬਣ ਸਕਣ ਕਾਰਨ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਨੋਰੋਗ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਬਾਰੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾਕਟਰ ਏ ਕੇ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 5 ਤੋਂ 6 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਉਹ ਇਸ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਵੀ ਨਸ਼ਾ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਇੱਕ ਵਰਚੁਅਲ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੂਜਿਆਂ ਵਰਗਾ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਲਤ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਓ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਲਤ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲੇ ਛੁਟਕਾਰਾ
ਇਸ ਬਾਰੇ ਡਾ: ਕੁਮਾਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਇਹ ਪੱਕਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਦਿਨ ਵਿਚ 1 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਗਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਸਟੇਟਸ ਚੈੱਕ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਫਿਕਸ ਕਰੋ
ਸਾਨੂੰ ਆਦਤ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਥੋੜੀ-ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਚੈੱਕ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਲਈ ਸਮਾਂ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਰੁਟੀਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਡੀਟੌਕਸ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਐਪਸ ਨੂੰ ਅਣਇੰਸਟੌਲ ਕਰ ਦਿਓ।