ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ‘ਚ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਕਿਉਂ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਮੰਗਲਸੂਤਰ …ਕੀ ਹੈ ਮਾਨਤਾ?
Mangalsutra Importance in Hindu Dharam: ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਵਿਆਹ ਦੌਰਾਨ ਲਾੜੀ ਨੂੰ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਪਹਿਨਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਚੱਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਪਹਿਨਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਕਿਉਂ ਪਹਿਨਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ? ਇਹ ਜਾਣਨ ਲਈ ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਲੇਖ...
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਔਰਤਾਂ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਪਹਿਨਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਪਹਿਨਣਾ ਵੀ ਵਿਆਹੁਤਾ ਹੋਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਾੜੀ ਨੂੰ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਪਹਿਨਾਉਣਾ ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਰਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਨੂੰ ਔਰਤ ਲਈ ਸੁਹਾਗ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਪਹਿਨਣ ਨਾਲ ਪਤੀ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਉਹ ਧਾਗਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਪਹਿਨਣਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਲਈ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਵਿਆਹੁਤਾ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਜਾਂ ਗਵਾਚਣ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਸ਼ਗਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਹਾਗਣ ਹੋਣ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੁਲਹਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਗਹਿਣਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਦੀ ਮਹਾਨ ਮਹਿਮਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ।
ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ
ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੋੜੇ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਨੂੰ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਪੀਲੇ ਧਾਗੇ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਵਿੱਚ ਪੀਲਾ ਰੰਗ ਹੋਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਮਣਕੇ ਪੀਲੇ ਧਾਗੇ ਵਿੱਚ ਜੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕਾਲੇ ਮੋਤੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੀਲਾ ਰੰਗ ਬ੍ਰਹਿਸਪਤੀ ਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਦਾ ਪੀਲਾ ਹਿੱਸਾ ਮਾਂ ਪਾਰਵਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਲਾ ਹਿੱਸਾ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਵਿੱਚ 9 ਮਣਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਊਰਜਾ ਦੇ 9 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਊਰਜਾਵਾਂ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੁਰੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਣਕੇ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਅੱਗ ਦੇ ਸਾਰੇ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ 4 ਤੱਤ ਔਰਤ-ਮਰਦ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੱਖਣ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ – 25 ਲੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਤੇ 1 ਲੱਖ ਲੱਡੂਆਂ ਦਾ ਭੋਗ, ਰਾਮਨਵਮੀ ਤੇ ਅੱਜ ਅਯੁੱਧਿਆ ਚ ਖਾਸ ਤਿਆਰੀਆਂ
ਮੰਗਲ ਦੋਸ਼ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਰਾਹਤ
ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਲਾੜੀ ਨੂੰ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਪਹਿਨਣ ਨਾਲ ਕੁੰਡਲੀ ਵਿੱਚ ਮੰਗਲ ਦੋਸ਼ ਦਾ ਕੋਈ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਅਕਸਰ ਸੋਨੇ ਦਾ ਹੀ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋਤਿਸ਼ ਵਿੱਚ, ਸੋਨੇ ਦਾ ਸਬੰਧ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰਹਿ ਨਾਲ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਕਾਰਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਵਿੱਚ ਜੜੇ ਕਾਲੇ ਮੋਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ਨੀ ਦੇਵ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਨੀ ਸਥਿਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮੰਗਲਸੂਤਰ ਪਹਿਨਾਉਣ ਨਾਲ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ‘ਤੇ ਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਜੁਪੀਟਰ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ‘ਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।