Earthquake: ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ‘ਚ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੀ ਕੇਂਦਰ

Earthquake: ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ 'ਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ

ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ‘ਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦੇ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਚ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ। ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਸਮੇਤ ਕਈ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ‘ਚ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਜਾਨੀ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਖਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਸਮੇਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ‘ਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਲਾਹੌਰ, ਮੁਲਤਾਨ, ਫੈਸਲਾਬਾਦ, ਮੀਆਂਵਾਲੀ ਅਤੇ ਭਕਰ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਫੈਲ ਗਈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ।

ਜਰਮਨ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਜੀਓਸਾਇੰਸ (ਜੀਐੱਫਜ਼ੈੱਡ.) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਚ 5.7 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (6.21 ਮੀਲ) ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ‘ਤੇ ਸੀ।

ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਭੂਚਾਲ?

ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ 7 ਪਲੇਟਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਲਗਾਤਾਰ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਖੇਤਰ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਟਕਰਾਦੀਆਂ ਹਨ, ਨੂੰ ਫਾਲਟ ਲਾਈਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਰ-ਵਾਰ ਟਕਰਾਉਣ ਕਾਰਨ ਪਲੇਟਾਂ ਦੇ ਕੋਨੇ ਮੁੜਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਲੇਟਾਂ ਟੁੱਟਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੇਠਲੀ ਊਰਜਾ ਬਾਹਰ ਦਾ ਰਸਤਾ ਲੱਭਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਿਸਟਰਬੈਂਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ…ਜਾਣੋ ?

ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਉਹ ਥਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਹੇਠਾਂ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਲਣ ਕਾਰਨ ਭਗਰਭੀ ਊਰਜਾ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦਜੀ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇ ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ 7 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ 40 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਵੀ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਕੰਪਨ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਹੈ ਤਾਂ ਘੱਟ ਤਾਂ ਘੱਟ ਖੇਤਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗਾ।

ਕਿਵੇਂ ਮਾਪੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਅਤੇ ਕੀ ਹੈ ਮਾਪਣ ਦਾ ਪੈਮਾਨਾ ?

ਭੂਚਾਲ ਨੂੰ ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਰਿਕਟਰ ਮੈਗਨੀਟਿਊਡ ਟੈਸਟ ਸਕੇਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ 1 ਤੋਂ 9 ਤੱਕ ਮਾਪੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭੂਚਾਲ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਕੇਂਦਰ ਯਾਨੀ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਦੌਰਾਨ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਊਰਜਾ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤੀਬਰਤਾ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਕਿੰਨੀ ਤਬਾਹੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ ਭੂਚਾਲ ?

• ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਅਸਰ
  0 ਤੋਂ 1.9 ਦਾ ਪਤਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਸਮੋਗ੍ਰਾਫ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  2 ਤੋਂ 2.9 ਹਲਕੇ ਝਟਕੇ
  3 ਤੋਂ 3.9 ਤੁਹਾਡੇ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਟਰੱਕ ਜਿੰਨਾ ਅਸਰ
  4 ਤੋਂ 4.9 ਵਿੰਡੋਜ਼ ਟੁੱਟ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਲਟਕਦੇ ਫਰੇਮ ਡਿੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।
  5 ਤੋਂ 5.9 ਫਰਨੀਚਰ ਹਿੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  6 ਤੋਂ 6.9 ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀ ਨੀਂਹ ਦਰਕ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਪਰਲੀਆਂ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  7 ਤੋਂ 7.9 ਇਮਾਰਤਾਂ ਢਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ। ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਈਪਾਂ ਫਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
  8 ਤੋਂ 8.9 ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੁਲ ਵੀ ਢਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੁਨਾਮੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ।
  9 ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ, ਪੂਰੀ ਤਬਾਹੀ, ਜੇ ਕੋਈ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਧਰਤੀ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵਿਖੇਗੀ। ਜੇ ਸਮੁੰਦਰ ਨੇੜੇ ਹੈ ਸੁਨਾਮੀ।