ਡੇਂਗੂ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦਾ ਵੀ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਖ਼ਤਰਾ, ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇਸ, ਕੀ ਹਨ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ?
ਡੇਂਗੂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਐਨਸੀਆਰ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਕੱਲੇ ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ 90 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਪੁਣੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ 'ਚ ਵੀ ਮੱਛਰਾਂ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਵਾਲੇ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਅਸਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਡੇਂਗੂ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦਾ ਵੀ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਖ਼ਤਰਾ, ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇਸ, ਕੀ ਹਨ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ? (Image Credit source: NurPhoto/Getty Images)
ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਭਰ ‘ਚ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਐਨਸੀਆਰ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਕੱਲੇ ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ 90 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਪੁਣੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਮੱਛਰਾਂ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਵਾਲੇ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਅਸਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੱਛਰਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਉਥੇ ਹੀ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਹਫਤਿਆਂ ‘ਚ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਐਪੀਡੀਮੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਜੁਗਲ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ ਕੇਸ ਵੀ ਵਧੇ ਹਨ, ਲੋਕ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਲੈ ਕੇ ਹਸਪਤਾਲ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣ ਨਾਲ ਬੁਖਾਰ ਠੀਕ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸਫਾਈ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਮੱਛਰ ਪੈਦਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਬੁਖਾਰ ਡੇਂਗੂ ਵਰਗਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਲੋਕ ਇਸ ਅਤੇ ਡੇਂਗੂ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਕਰਨ ਦੇ ਘੱਟ ਹੀ ਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਬੁਖਾਰਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਲੱਛਣ ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣੀ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਡੇਂਗੂ ਅਤੇ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ
– ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
– ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਚਿਹਰੇ, ਹਥੇਲੀਆਂ, ਪੈਰਾਂ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਧੱਫੜ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਵਿੱਚ, ਧੱਫੜ ਸਿਰਫ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਅੰਗਾਂ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
– ਡੇਂਗੂ ਵਿੱਚ, ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਪਲੇਟਲੇਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਮਰੀਜ਼ ਵਧੇਰੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਵਿੱਚ, ਪਲੇਟਲੇਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਹੀਂ ਘਟਦੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
– ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜਾਨ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਘੱਟ ਹੈ।
ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਡੇਂਗੂ ਵਾਂਗ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਵੀ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
– ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋੜਾਂ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿਰਦਰਦ, ਥਕਾਵਟ, ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਧੱਫੜ, ਜੀਅ ਕੱਚਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਲਾਲ ਹੋਣਾ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
– ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਲਈ ਆਈਜੀਐਮ ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ?
ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਬੁਖਾਰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
– ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ।
– ਮੱਛਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
– ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
– ਪੂਰੀ ਬਾਹਾਂ ਅਤੇ ਢੱਕੇ ਹੋਏ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ।
– ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਖੇਡਣ ਲਈ ਨਾ ਭੇਜੋ।
– ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਪਵੇ ਤਾਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੱਛਰ ਭਜਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਰੀਮ ਲਗਾਓ।
– ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਓ।
– ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਪੂਰਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਓ, ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਨਾ ਕਰੋ।
– ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ 2-3 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਰਹੋ।