Explainer: ਜਿਸ ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੰਗਾਮਾ, ਦੇਖੋ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 20 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਹਾਲ

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹਰ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਮਈ ਵਿੱਚ ਆਈਟੀਆਰ ਫਾਈਲ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਿਤੀ 31 ਜੁਲਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਜਨਤਾ ਤੈਅ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦੇਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਨਤਾ ਤੋਂ ਕਿੰਨਾ ਟੈਕਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਹੁਣ ਇਸ ਸਾਰੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੰਡੀਅਨ ਓਵਰਸੀਜ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਪਿਤਰੋਦਾ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਨਤਾ ਲਈ ਟੈਕਸ ਦਾ ਗਣਿਤ ਤਿਕੋਣਮਿਤੀ ਜਿੰਨਾ ਔਖਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕੋਲ 100 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ 45% ਉਸਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ 55% ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਕਿੰਨਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਆਮ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਅੱਜ ਦੇ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰ ਵਿੱਚ, ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਮਿਲਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ 20 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਟੈਕਸਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਾਂਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਮਝ ਸਕੀਏ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਕਿਹੜਾ ਦੇਸ਼ ਕਿੰਨਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਕਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ ਕੌਣ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ?

ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਟੈਕਸ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਜਾਂ ਮਕਾਨ ਵਾਰਸ ਵਿੱਚ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਵਾਰਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵਿਰਸੇ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਜਾਇਦਾਦ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਨਾਲ ਵਾਰਸ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਤੁਸੀਂ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਜਿੰਨਾ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਓਨੀ ਹੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਅਕਸਰ ਘੱਟ ਦਰ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਨਿਯਮ ਕੀ ਹਨ?

ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ ਸਿਰਫ਼ ਛੇ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਇਓਵਾ ਨੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਟੈਕਸ ਦੀ ਦਰ ਘਟਾ ਕੇ 5 ਕਰਨ ਅਤੇ 2025 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਟੈਕਸ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਸੂਬੇ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ 1% ਤੋਂ 20% ਤੋਂ ਘੱਟ ਤੱਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਛੋਟ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਕਮਾਂ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਟੈਕਸ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਆਕਾਰ, ਰਾਜ ਦੇ ਟੈਕਸ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕੀ ਹੈ?

ਭਾਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ ਨਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਇਕੱਠਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਉਮਰ ਸਮੂਹ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 60 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਛੋਟਾਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 60-80 ਸਾਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਸਿੰਗਲ ਪਰਸਨ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਪ੍ਰਾਵਧਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਣਵਿਆਹੇ ਅਤੇ ਤਲਾਕਸ਼ੁਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਆਮਦਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵਿਆਹੇ ਜੋੜਿਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਮੁਕਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ, $9950 (8.28 ਲੱਖ ਰੁਪਏ) ਤੱਕ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਿੰਗਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਮੁਕਤ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ‘ਤੇ 10% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਮਾਈ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ‘ਤੇ 12% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 12,550 ਡਾਲਰ ਯਾਨੀ 10.45 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 20 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੈਕਸ ਕੀ ਹੈ?

1. ਜਾਪਾਨ – 55%
2. ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ – 50%
3. ਫਰਾਂਸ – 45%
4. ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ – 40%
5. ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ – 40%
6. ਸਪੇਨ – 34%
7. ਆਇਰਲੈਂਡ – 33%
8. ਬੈਲਜੀਅਮ – 30%
9. ਜਰਮਨੀ – 30%
10. ਭਾਰਤ- 30%
11. ਚਿਲੀ – 25%
12. ਗ੍ਰੀਸ – 20%
13. ਨੀਦਰਲੈਂਡ – 20%
14. ਫਿਨਲੈਂਡ – 19%
15. ਡੈਨਮਾਰਕ – 15%
16. ਆਈਸਲੈਂਡ – 10%
17. ਤੁਰਕੀ – 10%
18. ਪੋਲੈਂਡ – 7%
19. ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ – 7%
20. ਇਟਲੀ – 4%

ਇਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ ਵਿਰਾਸਤੀ ਟੈਕਸ: ਆਇਓਵਾ – ਕੈਂਟਕੀ – ਮੈਰੀਲੈਂਡ – ਨੇਬਰਾਸਕਾ – ਨਿਊ ਜਰਸੀ – ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ