100 ‘ਚੋਂ 88 ਅਮਰੀਕੀ ਹਨ ਬੰਦੂਕ ਦੇ ਮਾਲਕ… ਕੀ ‘ਬੰਦੂਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ’ ਦਾ 230 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਕਾਨੂੰਨ ਕਦੇ ਹੋਵੇਗਾ ਖਤਮ ?

ਸਾਬਕਾ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ

ਤਰੀਕ- 13 ਜੁਲਾਈ, 2024 ਸ਼ਾਮ ਦੇ 6 ਵਜਕੇ 15 ਮਿੰਟ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਖਚਾਖਚ ਭਰੀ ਭੀੜ ਸੀ। ਇੰਡੀਗੋ ਰੰਗ ਦਾ ਸੂਟ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਅਸਮਾਨੀ ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਕਮੀਜ਼ ਪਹਿਨੇ ਟਰੰਪ ਜਦੋਂ ਸਟੇਜ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਆਪਣੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਹਿੱਲ ਗਿਆ। ਹਰ ਪਾਸੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਭੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਨੇ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਸਟੇਜ ‘ਤੇ ਘੇਰ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਟਰੰਪ ਕੰਨਾਂ ‘ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਹੰਗਾਮਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ‘ਚੋਂ ਖੂਨ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਚਿਹਰਾ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹੁਣ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਗੋਲੀ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਉਮੀਦਵਾਰ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਗੋਲੀ ਟਰੰਪ ਦੇ ਸੱਜੇ ਕੰਨ ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਕੰਨ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਵਿੰਨ੍ਹਦੀ ਹੋਈ ਲੰਘ ਗਈ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਲੱਥਪੱਥ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ‘ਗਨ ਕਲਚਰ’ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਖੌਫਨਾਕ ਘਟਨਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਬੰਦੂਕ ਕਲਚਰ ਕਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ?

230 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਹਥਿਆਰ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ

ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ‘ਚ ਬੰਦੂਕ ਕਲਚਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਮਰੀਕੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨੇ ਪਲਟਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੰਦੂਕ ਕਲਚਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਥਾਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਹ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1791 ਵਿੱਚ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਖਰੀਦਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲ ਗਿਆ। ਇਸ ਐਕਟ ਦਾ ਨਾਂ ਗੰਨ ਕੰਟਰੋਲ ਐਕਟ-1968 (GCA) ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ 18 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹਥਿਆਰ ਖਰੀਦ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਹੀ ਕਾਨੂੰਨ ਹੈ ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਾਗੂ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਹੁਣ ਯੂਐਸ ਗਨ ਲਾਅ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇੰਨੇ ਨਿਯਮ ਹਨ, ਫਿਰ ਕਤਲ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ?

ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਗਨ ਕੰਟਰੋਲ ਐਕਟ-1968 (GCA) ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਛੋਟੇ ਹਥਿਆਰ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਮਰ 18 ਸਾਲ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ ਹਥਿਆਰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਮਰ 21 ਸਾਲ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਥਿਆਰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਇੱਕ ਫਾਰਮ ਭਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਨਾਮ, ਪਤਾ, ਜਨਮ ਮਿਤੀ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਥਿਆਰ ਕਿਉਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੰਦੂਕ ਵੇਚਣ ਵਾਲਾ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਜਾਂ ਸੰਸਥਾ ਇਹ ਫਾਰਮ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਫੈਡਰਲ ਬਿਊਰੋ ਆਫ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ (ਐਫਬੀਆਈ) ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਐਫਬੀਆਈ ਬੰਦੂਕ ਖਰੀਦਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਹਰ ਵੇਰਵੇ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਕੋਈ ਅਪਰਾਧ ਕਰਨ ਲਈ ਬੰਦੂਕ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਟਰੰਪ ਤੇ ਕਿਉਂ ਹੋਇਆ ਹਮਲਾ? ਇਸ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਲਝਣ ਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਿਡੇਨ ਅਤੇ FBI

ਕੌਣ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬੰਦੂਕ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦ ਸਕਦਾ?

ਭਾਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬੰਦੂਕ ਕਲਚਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਇੱਥੇ ਕਾਨੂੰਨ ਪੂਰਾ ਹੈ। ਯੂਐਸਏ ਟੂਡੇ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 2023 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 100 ਵਿੱਚੋਂ 88 ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਕੋਲ ਬੰਦੂਕਾਂ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਬੰਦੂਕ ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਈ ਵੀ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗੀ, ਸਮਾਜ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਮੰਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ, ਨਸ਼ੇੜੀ, ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਕੱਟ ਚੁੱਕੇ ਵਿਅਕਤੀ ਬੰਦੂਕ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ। ਯੂਐਸ ਫੈਡਰਲ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੰਦੂਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਜੋ ਮਾਰਿਜੁਆਨਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ।

ਇਸ ਸਭ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖ਼ਤਮ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਬੰਦੂਕ ਕਲਚਰ ?

ਜੇਕਰ ਸਾਲ 2022 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ‘ਚ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ‘ਚ 48,000 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਸਾਲ 2010 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 20 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਬੰਦੂਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ‘ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ‘ਚ ਬਹਿਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਬੰਦੂਕ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਯਾਨੀ ਕਿ ਆਰਮ ਲਾਬੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਅਮਰੀਕਾ ‘ਚ ਹਰ ਸਾਲ 2.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਬੰਦੂਕ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।