Chhath Puja 2024 Nahay Khay: ਕੱਲ੍ਹ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਛਠ ਤਿਉਹਾਰ, ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ, ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਤੇ ਮਹੱਤਵ ਜਾਣੋ

Chhath Puja 2024 Nahay Khay (Image Credit source: Anuwar Hazarika/NurPhoto via Getty Images)

ਹਰ ਸਾਲ, ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਚਤੁਰਥੀ ਤਰੀਕ ਤੋਂ ਛਠ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸਪਤਮੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਦੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਘਿਆ ਦੇ ਕੇ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਛਠੀ ਮਈਆ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਛੱਠ ਪੂਜਾ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਛੱਠ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਕੱਲ ਯਾਨੀ 5 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਛੱਠ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਘਰ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫ਼ਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਘਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰਹੇ। ਇਸ ਦਿਨ ਛੱਠ ਪੂਜਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਦਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਭੋਜਨ ਹੀ ਵਰਤਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੱਠ ਪੂਜਾ ਦੇ ਵੀ ਕੁਝ ਖਾਸ ਨਿਯਮ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਛੱਠ ਪੂਜਾ ਦਾ ਪੂਰਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਯਾਨੀ ਕਿ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਕਿਹੜੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੇ ਦਿਨ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ

• ਛੱਠ ਪੂਜਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ, ‘ਨਹਾਏ-ਖਾਏ’, ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਖਾਸ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
• ਇਸ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠ ਕੇ ਪੂਰੇ ਘਰ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ। ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਨਹਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਾਫ਼ ਧੋਤੇ ਕੱਪੜੇ ਵੀ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
• ਹੁਣ ਛੱਠ ਪੂਜਾ ਦਾ ਵਰਤ ਪੂਰੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਰੱਖਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲਓ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਜਲ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ।
• ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਭੋਜਨ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਲਸਣ, ਪਿਆਜ਼ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਦਿਨ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਛੋਲਿਆਂ ਦੀ ਦਾਲ, ਕੱਦੂ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਅਤੇ ਚੌਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਇਸ ਦਿਨ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਜਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕੀਤੇ ਬਰਤਨਾਂ ਦੀ ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਭੋਜਨ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਬਣੀ ਰਹੇ।
• ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਚੜ੍ਹਾਓ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਖਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
• ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਦੇ ਦਿਨ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਖਾਸ ਖਿਆਲ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਭੋਜਨ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਛੱਠ ਪੂਜਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਖਾਉਣ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਭੋਜਨ ਕਰਨ।
• ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਛੱਠ ਪੂਜਾ ਦਾ ਵਰਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਨਹਾਏ-ਖਾਏ 2024 ਪੂਜਾ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ

ਪੰਚਾਂਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਛੱਠ ਮਹਾਪਰਵ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ, ਨਹੇ-ਖਾਏ, ਕੱਲ੍ਹ ਯਾਨੀ 5 ਨਵੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 6:39 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਸ਼ਾਮ 5:41 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਪੂਜਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ

ਛੱਠ ਪੂਜਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠ ਕੇ ਘਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਗੰਗਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਪਵਿੱਤਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁੱਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਕੋਈ ਨਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ‘ਚ ਪਾਣੀ ‘ਚ ਗੰਗਾ ਜਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਫ਼ ਜਾਂ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੋ ਅਤੇ ਛਠ ਪੂਜਾ ‘ਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲਓ। ਛਠ ਪੂਜਾ ਦਾ ਵਰਤ ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਰਤ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਹੁਣ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਰਚਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਛੋਲਿਆਂ ਦੀ ਦਾਲ, ਕੱਦੂ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਅਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਕਰੋ।

ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?

ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਨ ਦੋਵੇਂ ਸ਼ੁੱਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਿਨ ਹੈ। ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਨਵੇਂ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਅਤੇ ਨਵਾਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲੈਣ ਦਾ ਦਿਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਵਿਅਕਤੀ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਵਿੱਤਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਰਤ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਹੀ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਕੀਤੇ ਦਾਨ ਦਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ।

Disclaimer: ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। TV9 ਪੰਜਾਬੀ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।