ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ, ਕਿਵੇਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰਛਾਵਾਂ, ਜਾਣੋਂ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਇੱਕ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਸਿੱਧੇ ਸਿਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਸਥਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਸੁੱਟਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਘਟਨਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਕੋਣ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤਹ ਦੇ ਲਗਭਗ ਲੰਬਵਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ, ਕਿਵੇਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰਛਾਵਾਂ, ਜਾਣੋਂ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ (pic credit: tv9telugu)
ਬੰਗਲੌਰ ਵਾਸੀ 24 ਅਪ੍ਰੈਲ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਆਕਾਸ਼ੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨਗੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਵਰਤਾਰਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲੁਰੂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਦੁਪਹਿਰ 12:17 ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ 12:23 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਹ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਇੱਕੋਂ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਸਿੱਧੇ ਸਿਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਸਥਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਸੁੱਟਦੀਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਇਹ ਘਟਨਾ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਕੋਣ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤਹ ਦੇ ਲਗਭਗ ਲੰਬਵਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਕੀ ਹੈ?
ਐਸਟ੍ਰੋਨੋਮੀਕਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (ਏਐਸਆਈ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, +23.5 ਅਤੇ -23.5 ਡਿਗਰੀ ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਲਈ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਸੂਰਜ ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ ਲਗਭਗ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਚਾਈ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘੱਟ, ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਜਾਂ ਥੋੜਾ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਜ਼ੀਰੋ ਪਰਛਾਵੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ ਦੇ ਇਹਨਾਂ ਦੋ ਖਾਸ ਡਿਗਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ, ਸੂਰਜ ਦਾ ਗਿਰਾਵਟ ਦੋ ਵਾਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋਵੇਗਾ – ਇੱਕ ਵਾਰ ਉੱਤਰਾਯਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੱਖਣਯਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਸੂਰਜ ਬਿਲਕੁਲ ਉੱਪਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ।
ਵਰਤਾਰੇ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੱਥ
- ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਨ ਧਰਤੀ ਦੇ ਧੁਰੀ ਝੁਕਾਅ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
- ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਖੰਡੀ ਅਤੇ ਮਕਰ ਦੀ ਖੰਡੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ।
- ਇਹ ਮਈ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ ਜਾਂ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਇਸ ਦੇ ਚੱਕਰ ਸਮੇਤ ਧਰਤੀ ਦੇ ਝੁਕਾਅ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਚੇਨਈ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਪੁਣੇ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਡੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਹੈ।
- ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਡੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਕ ਸਕਿੰਟ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਲਈ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਧੁੱਪ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਨੂੰ ਮੋੜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਐਸਟ੍ਰੋਫਿਜ਼ਿਕਸ (IIA) ਆਪਣੇ ਕੋਰਮੰਗਲਾ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰੇਗਾ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਾਜ਼ਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇਗਾ।
ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਬਾਰੇ ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਸਵਾਲ
ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਵਰਤਾਰਾ ਕੀ ਹੈ?
ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਡੇ (ZSD) ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਟ੍ਰੌਪਿਕ ਅਤੇ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਸੂਰਜ ਸਿੱਧਾ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪਰਛਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ।
ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਆਪਣੀ ਧੁਰੀ ਉੱਤੇ ਧਰਤੀ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਪ੍ਰਤੱਖ ਗਤੀ ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ, ਸੂਰਜ ਖਾਸ ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਓਵਰਹੈੱਡ ਬਿੰਦੂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ 90-ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਕੋਣ ‘ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪਰਛਾਵੇਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਤੁਸੀਂ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਕਿੱਥੇ ਮਨਾ ਸਕਦੇ ਹੋ?
ਸਿਰਫ਼ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਟ੍ਰੌਪਿਕ (ਲਗਭਗ 23.5 ਡਿਗਰੀ ਉੱਤਰ) ਅਤੇ ਮਕਰ ਦੀ ਟ੍ਰੌਪਿਕ (ਲਗਭਗ 23.5 ਡਿਗਰੀ ਦੱਖਣ) ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਟਿਕਾਣੇ ਹੀ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- Train Ticket Cancellation: IRCTC ਦੁਆਰਾ RAC ਟਿਕਟਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਤੇ ਰੇਲਵੇ ਸਿਰਫ 60 ਰੁਪਏ ਚਾਰਜ ਕਰੇਗਾ
ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਕਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ZSD ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਗਰਮੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਸਮਿਆਂ ਦੇ ਆਸਪਾਸ। ਖਾਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਸਹੀ ਤਾਰੀਖਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਵੱਖਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ?
ਬਿਨਾਂ ਪਰਛਾਵੇਂ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਮਿੰਟ ਜਾਂ ਸਕਿੰਟ ਵੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪ੍ਰਭਾਵ ਥੋੜੀ ਲੰਮੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਦਿਵਸ ਦਾ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵ ਹੈ?
ਇੱਕ ਠੰਡਾ ਆਕਾਸ਼ੀ ਘਟਨਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਡੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਯੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਕੈਲੀਬਰੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੀ ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਡੇ ਲਈ ਕੋਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਹਨ?
ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ੈਡੋ ਡੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜੋਖਮ ਨਹੀਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਸਿੱਧਾ ਦੇਖਣਾ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਘਟਨਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।