ਭਾਰਤ ‘ਚ ਹੁਣ ਕਾਨੂੰਨ ‘ਅੰਨ੍ਹਾ’ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ… ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਉਤਰੀ ਪਟੜੀ, ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੇ ਲਈ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਥਾਂ

ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਮੂਰਤੀ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਇੱਕ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਤੱਕੜੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ਤਲਵਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਪੱਟੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਕਿ ਸੰਵਿਧਾਨ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਾਨੂੰਨ ਬਦਲੇ ਗਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਨੇ ਵੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਦੌਰ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਕੇ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਸੀਜੇਆਈ ਡੀਵਾਈ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੇ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਬੁੱਤ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਥਾਂ ਸੰਵਿਧਾਨ

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਹੁਣ ਅੰਨ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਡੀਵਾਈ ਚੰਦਰਚੂੜ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਲੱਗੀ ਪੱਟੀ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ‘ਚ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਸਥਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਤੱਕੜੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਕੇਸ ਦੇ ਸਬੂਤ ਅਤੇ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਤੋਲਦੀ ਹੈ। ਤਲਵਾਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਨਿਆਂ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਹੋਵੇਗਾ।

ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਅੱਖੋਂ ਪਰੋਖੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਇੱਕ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਤੱਕੜੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ਤਲਵਾਰ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁਹਾਵਰਾ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਲੇਡੀ ਜਸਟਿਸ ਸਟੈਚੂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਮਿਸਰ ਦੀ ਦੇਵੀ ਮਾਤ ਅਤੇ ਯੂਨਾਨੀ ਦੇਵੀ ਥੇਮਿਸ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਥੇਮਿਸ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਇਸ ਨੂੰ ਸਦਭਾਵਨਾ, ਨਿਆਂ, ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰੀਸ ਵਿੱਚ, ਥੇਮਿਸ ਨੂੰ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੰਤਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਡਿਕੀ ਜੂਸ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਹ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਇਨਸਾਫ਼ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਵੈਦਿਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਡਿਓਸ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ੀਅਸ ਨੂੰ ਜੁਪੀਟਰ, ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਜਸਟੀਸੀਆ ਦੇਵੀ ਡਿਕੀ ਦਾ ਰੋਮਨ ਵਿਕਲਪ ਸੀ।

ਡਿਕੀ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ: ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਤੱਕੜੀ ਅਤੇ ਤਲਵਾਰ ਵਾਲੀ ਮਹਿਲਾਂ ਜੱਜ, ਅੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹੀ, ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਭੇਦਭਾਵ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਿਆਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਨਿਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਵੀ ਨਿਆਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।