ਦਿੱਲੀ ‘ਚ 400 ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੋਇਆ AQI, GRAB-3 ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ

Grape-3 in Delhi-NCR: ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਧੁੰਦ ਛਾਈ ਹੋਣ ਕਾਰਨ CPCB) ਨੇ ਗ੍ਰੇਪ-3 ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਧੁੰਦ ਕਾਰਨ ਵਿਜ਼ੀਬਿਲਟੀ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਲੋਕ ਬਿਨਾਂ ਮਾਸਕ ਪਾਏ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਚਾਨਕ ਪਈ ਧੁੰਦ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖੰਘ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਜਲਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਇੱਥੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਲੰਬੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ‘ਗੰਭੀਰ’ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਨੇ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ‘ਚ ਗ੍ਰੇਪ-3 ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਬੰਦੀਆਂ 15 ਨਵੰਬਰ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤੱਕ ਲਾਗੂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਜੀਆਰਪੀ-3 ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ?

ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਢਾਹੁਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੋਰਿੰਗ ਅਤੇ ਡਰਿਲਿੰਗ, ਪਾਈਲਿੰਗ ਵਰਕ, ਓਪਨ ਟੈਂਚ ਸਿਸਟਮ ਵਰਕ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਸੀਵਰ ਲਾਈਨਾਂ, ਡਰੇਨੇਜ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ‘ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇੱਟਾਂ ਦੇ ਭੱਠੇ ਵੀ ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੇ। ਆਰਐਮਸੀ ਬੈਚਿੰਗ ਪਲਾਂਟ, ਵੱਡੇ ਵੈਲਡਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਅਤੇ ਗੈਸ ਕੱਟਣ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।

GRAP-3 ‘ਚ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ‘ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ ਪਾਬੰਦੀ?

• ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਢਾਹੁਣ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗੇਗੀ।
• ਗੈਰ-ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ, CNG ਅਤੇ BS-VI ਡੀਜ਼ਲ ਅੰਤਰਰਾਜੀ ਬੱਸਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ।
• ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲਾਂ (5ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ) ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਕਲਾਸਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
• ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
• ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਕੱਚੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਵਾਹਨ ਨਹੀਂ ਚੱਲਣਗੇ ਅਤੇ ਮਲਬੇ ਦੀ ਕੋਈ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।
• ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਇੱਟਾਂ ਦੇ ਭੱਠਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
• ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ, ਫਰੀਦਾਬਾਦ, ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਅਤੇ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਨਗਰ (ਨੋਇਡਾ/ਗ੍ਰੇਟਰ ਨੋਇਡਾ) ਵਿੱਚ ਬੀਐਸ-3 ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਬੀਐਸ-4 ਡੀਜ਼ਲ ਵਾਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਰਹੇਗੀ।
• ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਸਟੋਨ ਕਰੱਸ਼ਰ ਜ਼ੋਨ ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੇ। ਮਾਈਨਿੰਗ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਰਹੇਗੀ।

Grape-3 ਕੀ ਹੈ?

ਗ੍ਰੇਡਡ ਰਿਸਪਾਂਸ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ (GRAP) ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਵਿਗੜਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਉਪਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੈ। GRAP ਦਾ ਪੜਾਅ 3 ਸਰਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕਾਂਕ (AQI) ‘ਗੰਭੀਰ’ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਉਸਾਰੀ, ਢਾਹੁਣ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ AQI 428

ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ (CPCB) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕ ਅੰਕ (AQI) 428 ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਗੰਭੀਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 30.34 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 34.97 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਐਨਸੀਆਰ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਅਤੇ ਐਨਸੀਆਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਵਾਤਾਵਰਨ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਮੌਸਮ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦਰਮਿਆਨ ਹਵਾ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਛੇ ਤੋਂ 12 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।

ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਿਆ

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਮੁਤਾਬਕ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ‘ਗੰਭੀਰ’ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ। ਸ਼ਾਂਤ ਹਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਦਤਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨੇ ਅਸਥਾਈ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਚਾਰ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 201 ਅਤੇ 300 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ‘ਖਰਾਬ’ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕਾਂਕ (AQI) ਲਈ ਪੜਾਅ 1, ‘ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ’ AQI 301-400 ਲਈ ਪੜਾਅ 2, ‘ਗੰਭੀਰ’ AQI 401-450 ਲਈ ਪੜਾਅ 3 ਅਤੇ ‘ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ’ AQI 450 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਈ ਪੜਾਅ 4 ਹੈ।