ਕੀ ਵਿਆਹੀ ਧੀ ਦਾ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਭਰਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੱਕ ਹੈ? ਜਾਣੋ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਾਨੂੰਨ

Photo Credit: Social Media

Property law in India: ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਝਗੜਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅੱਜ ਵੀ, ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਝਗੜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖ਼ਬਰਾਂ ਸੁਣਦੇ ਜਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਝਗੜਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹਨ। ਅੱਜ, ਅਸੀਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਵਾਂਗੇ ਕਿ ਕੀ ਇੱਕ ਵਿਆਹੁਤਾ ਧੀ ਦਾ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਭਰਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ, ਕਈ ਮੁੱਖ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਕੀ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਪੁੱਤਰ-ਧੀ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ?

ਹਿੰਦੂ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਐਕਟ, 1956, ਨੂੰ 2005 ਵਿੱਚ ਸੋਧਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਧੀ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਹੱਕਦਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਵੰਡ ਵਸੀਅਤ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਬਿਨਾਂ ਵਸੀਅਤ ਦੇ), ਤਾਂ ਧੀ ਨੂੰ ਪੁਸ਼ਤੈਨੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਇਦਾਦ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਧਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਐਡਵਰਟਾਈਜ਼ਿੰਗ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਹਾਊਸਿੰਗ ਨੇ ਲਖਨਊ ਦੇ ਵਕੀਲ ਪ੍ਰਭਾਂਸ਼ੂ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਚ ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਨਿਯਮ ਹਨ। ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਮਾਪੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਸਵੈ-ਕਮਾਈ ਹੋਈ ਜਾਇਦਾਦ ਆਪਣੀ ਵਿਆਹੀ ਧੀ ਨੂੰ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁੱਤਰ (ਧੀ ਦਾ ਭਰਾ) ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਮੰਗ ਸਕਦਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਰਾ ਅਤੇ ਭੈਣ ਦੋਵੇਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਧੀ ਕਦੋਂ ਜਾਇਦਾਦ ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ?

ਹਿੰਦੂ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀ (ਸੋਧ) ਐਕਟ, 2005 ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਇੱਕ ਵਿਆਹੁਤਾ ਧੀ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਜਾਂ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਖਾਸ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਵਸੀਅਤ ਲਿਖੇ ਬਿਨਾਂ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਤਨੀ, ਪੁੱਤਰ ਜਾਂ ਧੀ ਵਰਗੇ ਕੋਈ ਵੀ ਜਮਾਤੀ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਫਿਰ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਬੇਟੀ (ਕਲਾਸ II ਦਾਅਵੇਦਾਰ) ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕਾਨੂੰਨ ਜਾਇਦਾਦ ਉੱਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।