ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਕਸਰ ਆਫਿਸ ‘ਚ ਨੀਂਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜਾਣੋ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੇ 10 ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਤਰੀਕੇ

ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਨੀਂਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਆਉਣ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜਰਨਲ ਨਿਊਰੋਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਲੋਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਨੀਂਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੀਂਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 33.5% ਨੂੰ ਮੋਟਰਿਕ ਕੋਗਨਿਟਿਵ ਰਿਸਕ ਸਿੰਡਰੋਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ।

ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਫੈਮਲੀ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨਜ਼ (ਏ.ਏ.ਐੱਫ.ਪੀ.) ਮੁਤਾਬਕ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਨੀਂਦ ਵਿਕਾਰ, ਉਦਾਸੀ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਗੰਭੀਰ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਸਾਂਗੇ ਕਿ ਨੀਂਦ ਆਉਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਾਨੂੰ ਨੀਂਦ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ?

ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਨੀਂਦ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?

ਸਾਨੂੰ ਨੀਂਦ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ? ਨੀਂਦ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਦਿਨ ਭਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਫੈਸਲੇ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਲਝਣ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਨੀਂਦ ਦੌਰਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਦਿਮਾਗ ਤੋਂ ਟਾਕਸਿਨ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦਾ ਹੈ।

ਬਿਲਕੁਲ ਇਹੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਾਡੇ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਦਿਨ ਭਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਖਾਂਦੇ-ਪੀਂਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਲਿਵਰ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਜੋ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨੀਂਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਅਮੈਰੀਕਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਫੈਮਲੀ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ 20% ਲੋਕ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਨੀਂਦ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਨੀਂਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਸਲੀਪ ਐਪਨੀਆ, ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਗੰਭੀਰ ਨੀਂਦ ਵਿਕਾਰ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਕਿਸੇ ਬੀਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ‘ਚ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਦਿਨ ਵਿਚ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹਨ, ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ ਨਾਲ ਦਿਨ ਵਿਚ ਨੀਂਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਸਲੀਪ ਐਪਨੀਆ

ਸਲੀਪ ਐਪਨੀਆ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ Medical Condition ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਾਹ ਰੁਕਣ ਕਾਰਨ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੌਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਨੀਂਦ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਲੱਛਣ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਅਕਸਰ ਨੀਂਦ ਆਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ:

• ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਘਰਾੜੇ ਮਾਰਨਾ
• ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਫੜਫੜਾਉਣਾ
• ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ‘ਤੇ ਗਲੇ ਅਤੇ ਸਿਰ ‘ਚ ਦਰਦ ਹੋਣਾ
• ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
• ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ

ਨਾਰਕੋਲੇਪਸੀ ਇੱਕ ਨਿਊਰੋਲੋਜੀਕਲ Disorder ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਸੋਨ-ਜਾਗਣ ਦੇ ਸਾਈਕਲ ਨੂੰ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿਨ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰ ਨੀਂਦ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦਿਨ ਵਿਚ ਨੀਂਦ ਆਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਲੱਛਣ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ:

ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਅਚਾਨਕ ਜਾਗ ਆ ਜਾਣੀ

ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਜਾਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸੌਂ ਜਾਣਾ

ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ : ਜੇਕਰ ਨੀਂਦ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਦਿਨ ਵਿਚ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਨੀਂਦ ਆਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਲੱਛਣ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ:

• ਲੋਅ ਮੋਟੀਵੇਸ਼ਨ
• ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ
• ਭੁੱਖ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ
• ਬਹੁਤ ਉਦਾਸ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
• ਮਨਪਸੰਦ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ

ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਸੁਸਤੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੀਂਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਹਾਲਤਾਂ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਤੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ:

• ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਦਵਾਈ
• ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਦਵਾਈ
• ਐਂਟੀਹਿਸਟਾਮਾਈਨ (ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਣਾ)
• ਉਬਾਕ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਲਈ ਦਵਾਈ
• ਐਂਟੀਸਾਇਕੌਟਿਕ ਦਵਾਈ
• ਮਿਰਗੀ ਦੀ ਦਵਾਈ
• Anxiety ਦੀ ਦਵਾਈ

ਦਿਨ ਦੀ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਆਮ ਸਵਾਲ ਅਤੇ ਜਵਾਬ

ਸਵਾਲ: ਕੀ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਸੌਣਾ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ?

ਜਵਾਬ: ਹਾਂ, ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਸੌਣ ਦੇ ਕਈ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ, ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਈ ਗਈ Nap ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਇਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਮਿੰਟ ਦੀ ਨੀਂਦ ਸਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਲੀਪ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਚੰਗੀ ਝਪਕੀ ਕੌਫੀ ਪੀਣ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ।

ਸਵਾਲ: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਨੀਂਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਸੌਂ ਸਕਦੇ ਹੋ?

ਜਵਾਬ: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਨੀਂਦ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਝਪਕੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਝਪਕੀ 5-10 ਮਿੰਟ ਤੋਂ 20-30 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੇਰ ਤੱਕ ਲਈ ਗਈ ਨੀਂਦ ਦਿਨ ਵਿਚ ਆਲਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦੀ ਨੀਂਦ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸਵਾਲ: ਦੁਪਹਿਰ 3 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੀਂਦ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ?

ਜਵਾਬ: ਦੁਪਹਿਰ 3 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ Nap ਲੈਣ ਨਾਲ ਨੀਂਦ ਦੇ Cycle ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੱਕ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਇਸ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 3 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਝਪਕੀ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- 2025 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ Beta

ਸਵਾਲ: ਕੀ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਨਿਯਮਤ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਦੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

ਜਵਾਬ: ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਲੋਕ ਹਰ ਰੋਜ਼ 20 ਤੋਂ 30 ਮਿੰਟ ਦੀ ਨੀਂਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵੀ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕੰਟਰੋਲ ‘ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।