ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦਾ ਵੀ ਦੁਸ਼ਮਣ, ਕਰੋੜਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ
Pollution: ਵਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ 'ਤੇ ਵੀ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
Pollution: ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਸਮੇਤ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਨ। 18 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ AQI ਦਿਨ ਵੇਲੇ 400 ਤੋਂ ਉਪਰ ਸੀ, ਜੋ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ 700 ਤੋਂ ਉਪਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦਿੱਲੀ, ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ‘ਚ ਹਵਾ ਦਾ ਪੱਧਰ ਗੈਸ ਚੈਂਬਰ ਵਰਗਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਆਰਥਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਖੋਜ ਵਿਭਾਗ (DEPR) ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 ‘ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰਮੀ ਦੇ ਜਾਲ, ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਨਮੀ ਕਾਰਨ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੇ ਘੰਟੇ ਘੱਟ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ 2030 ਤੱਕ 4.5 ਫੀਸਦੀ ਹੋਵੇਗਾ।
2021 ਦੀ ਦਿ ਲੈਂਸੇਟ ਪਲੈਨੇਟਰੀ ਹੈਲਥ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਧਦਾ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾ ਸਿਰਫ ਮੌਤ ਦਰ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ ਬਲਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਰਗੇ ਘੱਟ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਵੀ 0.67% ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰੇਗਾ।
ਵਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਅਸਰ
ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਸਪਾਸ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ AQI 400 ਤੋਂ ਪਾਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਫੇਫੜੇ 15 ਤੱਕ ਸੁੰਗੜ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ AQI ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ GRAP 4 ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 12ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਦੇ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਆਨਲਾਈਨ ਕੰਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸਾਰੀ, ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਵਾਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਮੁਕੰਮਲ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ
ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਸਮੇਤ ਸੂਬੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਬੁਰੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਉਸਾਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਡੀਜ਼ਲ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਖ਼ਤੀ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਅਰਥਚਾਰੇ ‘ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਸਮਝੀਏ ਤਾਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਕਈ ਕੰਮਾਂ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮਜ਼ਦੂਰ ਪਰਵਾਸ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।