18-07- 2025
TV9 Punjabi
Author: Isha Sharma
100 ਅਤੇ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਲੱਕੜ ਦੇ ਕਾਗਜ਼ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ 100% Cotton Fiber ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਧੇਰੇ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ Cotton Fiber ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ, ਇਹ ਆਮ ਕਾਗਜ਼ ਨਾਲੋਂ 4-5 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟਿਕਾਊ ਹਨ।
Cotton Fiber ਤੋਂ ਬਣੇ ਨੋਟ ਗਿੱਲੇ, ਮੋੜੇ ਹੋਏ ਜਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਯੋਗ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਟੈਕਸਟ ਅਤੇ ਵਾਟਰਮਾਰਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤਕਨੀਕਾਂ ਹਨ।
ਹਰੇਕ ਨੋਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਤਲਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਧਾਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਰੇ ਤੋਂ ਨੀਲੇ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਬਦਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਅਤੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਟਾਈਪ ਵਾਟਰਮਾਰਕ ਹਰ ਨੋਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ 'ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨੋਟ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਜਾਂ ਅਸ਼ੋਕ ਥੰਮ੍ਹ ਵਰਗੇ ਨੋਟਾਂ 'ਤੇ ਉਭਰੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਿੰਟ ਨੇਤਰਹੀਣ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਤਕਨੀਕ ਨਕਲੀ ਬਣਾਉਣਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਨੋਟਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰੀਕ ਪ੍ਰਿੰਟ ਅਤੇ ਰੰਗ ਬਦਲਣ ਵਾਲੀ ਸਿਆਹੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਵਾਂਗ, ਅਮਰੀਕਾ ਵੀ ਕਪਾਹ-ਅਧਾਰਤ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਦੇ ਨੋਟ 75% ਕਪਾਹ ਅਤੇ 25% ਲਿਨਨ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।