28-02- 2025
TV9 Punjabi
Author: Isha
ਭਾਰਤੀ ਕਰੰਸੀ ਵਿੱਚ ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਕਰੰਸੀ ਦਾ ਨਾਮ ਰੁਪਇਆ ਕਿਸਨੇ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਸੀ?
Pic Credit: Pixabay/Wikimedia Commons
ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਜਿਸਨੂੰ ਰੁਪਿਆ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸਦਾ ਨਾਮਕਰਨ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਰਾਜਾ ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਰੰਸੀ ਦਾ ਨਾਮ ਰੁਪਿਆ ਰੱਖਿਆ।
1540 ਵਿੱਚ, ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਰੰਸੀ ਦਾ ਨਾਮ ਰੁਪਿਆ ਰੱਖਿਆ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਾਮ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਬਦ ਰੂਪਿਆ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਰੁਪਿਆ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਟੁਕੜਾ। ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਰੁਪਿਆ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਜੋ ਕਰੰਸੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਰੁਪਿਆ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਸੀ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤੀ ਕਰੰਸੀ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿਆਰ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਮੁਗਲ ਕਾਲ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਿਆ।
ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਲਾਅ ਆਏ। ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਕਰੰਸੀ ਦੇ ਸਿੱਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਨਿੱਕਲ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ 1, 5, 10 ਅਤੇ 20 ਰੁਪਏ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਪ੍ਰਚਲਨ ਵਿੱਚ ਹਨ।