14-09- 2024
TV9 Punjabi
Author: Isha Sharma
ਗਣੇਸ਼ ਉਤਸਵ ਭਾਦਰਪਦ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਚਤੁਰਥੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ 10 ਦਿਨ ਤੱਕ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਬੱਪਾ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਗਜਾਨਨ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕ 10 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਬੱਪਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਨੰਤ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਗਣਪਤੀ ਬੱਪਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਵਿਸਰਜਨ ਕਰਕੇ ਵਿਦਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਰੀਅਲ, ਭੋਗ, ਦੁਰਵਾ, ਚੌਲ, ਸੁਪਾਰੀ ਆਦਿ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਗਣੇਸ਼ ਉਤਸਵ ਦੌਰਾਨ ਬੱਪਾ ਨੂੰ ਭੇਟ ਕੀਤੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨਪਸੰਦ ਚੀਜ਼ਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਦਾਣੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਪੰਛੀਆਂ ਲਈ ਸੁੱਟੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਨਾਜ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਚੌਲ ਰੱਖੋ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਕਦੇ ਵੀ ਭੋਜਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਮਿੱਠੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਬਣਾ ਕੇ ਸਾਰਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡੋ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਸੀਂ ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਪਾਰੀ ਨੂੰ ਵਿਸਰਜਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਬਰਤਨ ਵਿਚ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਲਗਾਏ ਗਏ ਕਲਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੰਬ ਦੇ ਪੱਤੇ, ਜਲ, ਦਕਸ਼ਿਣਾ ਆਦਿ ਵੀ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਸਰਜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਨੂੰ ਅੰਬ ਦੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਦੁਰਵਾ ਅਰਥਾਤ ਦੂਬ ਘਾਹ ਨੂੰ ਕਲਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਸਰਜਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਮੂਰਤੀ ਵਿਸਰਜਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗੁਸਲਖਾਨੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਲਸ਼ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੰਡਿਤ ਜੀ ਨੂੰ ਕਲਸ਼ ਦੀ ਦਕਸ਼ਿਣਾ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਪੈਸੇ ਕਿਸੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿਓ।