27 March 2024
TV9 Punjabi
ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਗਲੀਆਂ, ਚੌਕਾਂ ਅਤੇ ਚੌਰਾਹਿਆਂ ਨੂੰ ਬੈਨਰਾਂ, ਪੋਸਟਰਾਂ ਅਤੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਹੋਰਡਿੰਗਜ਼ ਨਾਲ ਢੱਕ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਲੁਭਾਉਣ ਲਈ ਗੀਤ-ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਛੋਟੇ ਤੇ ਵੱਡੇ ਪਰਦੇ ਦੇ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਮਦਦ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਸਭ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਵੋਟ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗ ਖਰਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇਕ ਵੋਟ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਖਰਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਇੱਕ ਵੋਟ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਿੰਨੀ ਹੈ? ਆਓ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ।
ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ 2014 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੱਤਾ 'ਚ ਆਈ ਸੀ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਚੋਣ ਨੂੰ ਕਰਵਾਉਣ 'ਚ ਲਗਭਗ 3870 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2009 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 1114.4 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਯਾਨੀ 2019 ਵਿੱਚ ਚੋਣ ਖਰਚ ਕਰੀਬ 6600 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ।
ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਵੋਟ ਦੇ ਖਰਚੇ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ 1951 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਤਾਂ ਲਗਭਗ 17 ਕਰੋੜ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਹਰੇਕ ਵੋਟਰ ਦਾ ਖਰਚਾ 60 ਪੈਸੇ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 10.5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਲਗਭਗ 6600 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 91.2 ਕਰੋੜ ਸੀ। 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਖਰਚਾ ਵਧ ਕੇ 72 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਵੋਟਰ ਹੋ ਗਿਆ। 2014 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵੋਟਰ 46 ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੀਬ ਖਰਚਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2009 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵੋਟਰ 17 ਰੁਪਏ ਅਤੇ 2004 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵੋਟਰ ਖਰਚ 12 ਰੁਪਏ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ 1957 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ 5.9 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਯਾਨੀ ਹਰੇਕ ਵੋਟਰ ਲਈ ਚੋਣ ਖਰਚ ਸਿਰਫ਼ 30 ਪੈਸੇ ਸੀ।
ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹਰ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਸੀਮਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਮੋਸੇ ਹੋਵੇ, ਢੋਲਕੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਚਾਹ, ਹਰ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਇਕ ਹੱਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।